E-book: Emerytury nauczycieli 2023 – od A do Z. We wrześniu 2024 r. powróci wcześniejsza emerytura dla nauczycieli. To doskonała okazja, aby dokonać analizy uprawnień emerytalnych tej grupy zawodowej. Wszak nauczyciele mogą skorzystać z emerytury powszechnej, świadczenia kompensacyjnego, niebawem także z emerytury wcześniej, a
2 sierpnia 2020 Okresy nieskładkowe wykazywane w świadectwie pracy W związku z rozwiązaniem lub wygaśnięciem stosunku pracy pracodawca jest obowiązany wydać pracownikowi świadectwo pracy w dniu, w którym następuje ustanie stosunku pracy, jeżeli nie zamierza nawiązać z nim kolejnego stosunku pracy w ciągu 7 dni od dnia rozwiązania lub wygaśnięcia poprzedniego stosunku pracy. Jeżeli z przyczyn obiektywnych wydanie świadectwa pracy pracownikowi albo osobie przez niego upoważnionej w tym terminie nie jest możliwe, pracodawca w ciągu 7 dni od dnia upływu tego terminu przesyła świadectwo pracy pracownikowi lub tej osobie za pośrednictwem operatora pocztowego w rozumieniu ustawy z dnia 23 listopada 2012 r. - Prawo pocztowe (Dz. U. z 2018 r. poz. 2188) albo doręcza je w inny sposób. Świadectwo pracy dotyczy okresu lub okresów zatrudnienia, za które dotychczas nie wydano świadectwa pracy. Okresem nieskładkowym jest okres: za który nie było obowiązku opłacania składki na ubezpieczenia społeczne (emerytalne i rentowe), i który podlega uwzględnieniu przy ustalaniu prawa do świadczeń emerytalno-rentowych oraz ich wysokości. Okresy nieskładkowe ust. 6 pkt 13 wzoru świadectwa pracy. Okresy te wskazane zostały w art. 7 ustawy emerytalnej. Zalicza się do nich okresy: pobierania wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy wypłaconego na podstawie przepisów Kodeksu pracy zasiłków z ubezpieczenia społecznego (chorobowego lub opiekuńczego) oraz świadczenia rehabilitacyjnego przypadające przed dniem nabycia prawa do emerytury lub renty okresy urlopu wychowawczego (z zastrzeżeniem, że okres korzystania z tego urlopu przypadający po 31 grudnia 1998 r. zalicza się, co do zasady, do okresów składkowych) urlopu bezpłatnego udzielonego na podstawie przepisów w sprawie bezpłatnych urlopów dla matek pracujących opiekujących się małymi dziećmi, innych udzielonych w tym celu urlopów bezpłatnych - z powodu opieki nad dzieckiem urlopu bezpłatnego oraz przerw w zatrudnieniu w razie nieudzielenia urlopu bezpłatnego małżonkom pracowników skierowanych do pracy w przedstawicielstwach dyplomatycznych, urzędach konsularnych, w stałych przedstawicielstwach przy ONZ i w innych misjach specjalnych za granicą, w instytutach, ośrodkach informacji i kultury za granicą niewykonywania pracy po ustaniu zatrudnienia, jeżeli za te okresy, na podstawie przepisów Kodeksu pracy, zostało wypłacone odszkodowanie. Urlop wychowawczy: okresem nieskładkowym jest okres, za który nie było obowiązku opłacania składki na ubezpieczenie społeczne. Do 31 grudnia 1998 r. takim okresem był urlop wychowawczy. Od 01 stycznia 1999 r. osoba korzystająca z urlopu wychowawczego podlega ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym, o ile spełnia warunki określone w art. 9 ust. 6 ustawy o sus. W pierwszej kolejności należy ocenić do jakich okresów zalicza się urlop wychowawczy i na podstawie tego rozstrzygnięcia wykazać bądź nie ten okres w ust. 6 pkt 13 wzoru świadectwa pracy. Zasiłek macierzyński jest to okres składkowy stąd nie wykazuje się tego rodzaju świadczenia w okresach nieskładkowych Urlop bezpłatny w ust. 6 pkt 13 świadectwa: należy wskazać przypadające w okresie zatrudnienia okresy nieskładkowe określone w przepisach o emeryturach i rentach w tym, okresy urlopu bezpłatnego oraz przerw w zatrudnieniu w razie nieudzielenia urlopu bezpłatnego małżonkom pracowników skierowanych do pracy w przedstawicielstwach dyplomatycznych, urzędach konsularnych, w stałych przedstawicielstwach przy Organizacji Narodów Zjednoczonych i w innych misjach specjalnych za granicą, w instytutach, ośrodkach informacji i kultury za granicą Tylko i wyłącznie wymienione w ustawie emerytalnej okresy takich urlopów bezpłatnych są okresami nieskładkowymi. Urlopy bezpłatne udzielane na wniosek pracownika w trybie art. 174 § 1 należy odnotować wyłącznie w ust. 6 pkt 2 świadectwa pracy. Nieobecności usprawiedliwione i nieusprawiedliwione niepłatne tego rodzaju nieobecności w pracy nie zostały wskazane w ustawie emerytalnej oznacza to, że okresów tych nie wykazuje się w świadectwie pracy. Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 8 marca 2016 r., sygn. akt II UK 98/15 wskazał, że: "(…) zaliczenie danego okresu do okresów składkowych bądź nieskładkowych wymaga jednoznacznego umieszczenia go w katalogu tych okresów, brak jest argumentów przemawiających za możliwością domniemywania, że dany okres ma charakter składkowy bądź nieskładkowy (…)”. Przykład W okresie zatrudnienia pracownik: korzystał z urlopu ojcowskiego w okresie: od 01 do 14 lutego 2017 r. korzystał z urlopu bezpłatnego (art. 174 w okresie: od 12 do 16 maja 2018 r. i od 01 do 05 września 2019 r. otrzymał wynagrodzenie chorobowe za okres: od 12 do 19 stycznia 2016 r., od 15 do 25 listopada 2017 r., od 03 do 23 maja 2019 r. otrzymał zasiłek opiekuńczy za okres: od 11 do 17 lipca 2018 r., od 10 do 14 sierpnia 2019 r. nie wykonywał pracy w związku z nieobecnością nieusprawiedliwioną: od 02 do 04 kwietnia 2018 r. nie wykonywał pracy w związku z nieobecnością usprawiedliwioną niepłatną: od 11 do 12 czerwca 2019 r. ZAPAMIĘTAJ Przepis ustawy emerytalnej katalogujący okresy nieskładkowe (wymienione na wstępie) obowiązuje w niezmienionym brzmieniu od wejścia tego aktu w życie, tj. od 1 stycznia 1999 r. Przed tym dniem okresy nieskładkowe wskazywała, uchylona ustawą emerytalną, ustawa z dnia 17 października 1991 r. o rewaloryzacji emerytur i rent, o zasadach ustalania emerytur i rent oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz. U. nr 104, poz. 450 z późn. zm.), która weszła w życie 15 listopada 1991 r. Z tym dniem dokonała ona podziału okresów uwzględnianych przy ustalaniu prawa do świadczeń emerytalno-rentowych oraz ich wysokości na składkowe i nieskładkowe. Katalog okresów nieskładkowych zawarty był w art. 4 ust. 1 tego aktu. Przed wejściem w życie ustawy o rewaloryzacji emerytur i rent, przepisy o zaopatrzeniu emerytalnym nie przewidywały wpływu okresów nieskładkowych na prawo do świadczeń lub ich wysokość, tym bardziej nie wskazywały (katalogowały) tych okresów. Dla omawianych celów należy więc uznać, że przed tym dniem takie okresy nie występowały. Autor: Jeżek Przemysław funkcjonalny – gdy rozwiązanie stosunku pracy następuje co prawda przed ustaleniem prawa do świadczenia, ale przyznanie świadczenia jest konsekwencją sytuacji bezpośrednio poprzedzającej ustanie zatrudnienia. Ponadto za datę przejścia na emeryturę należy uważać albo datę rozwiązania stosunku pracy po uprzednim przyznaniu Publikowane przez Główny Urząd Statystyczny tablice średniego dalszego trwania życia są kluczowym elementem przy wyliczaniu emerytur ustalanych według nowych zasad. Aktualne tablice średniego dalszego trwania życia, które obowiązują od 1 kwietnia 2021 r. do 31 marca 2022 r., mają jednak zastosowanie tylko do części świadczeń. Dla kogo przeliczenie Chodzi o emerytury ustalane według nowych zasad dla osób, które spełnią warunki do uzyskania emerytury (w szczególności warunek wieku emerytalnego) między kwietniem 2021 r. a marcem przyszłego roku oraz osób, które warunki do emerytury ustalanej według nowych zasad już wcześniej spełniły, ale dopiero teraz w okresie od 1 kwietnia 2021 r. do 31 marca 2022 r. wystąpią o ustalenie tej emerytury. Sprawdź w LEX: Czy wniosek o emeryturę można złożyć wcześniej, a świadectwo pracy dostarczyć w dniu 30 września i czy wówczas za miesiąc wrzesień będzie naliczona emerytura? > - Dotyczy to też osób z ustalonym prawem do tzw. nowej emerytury posiadające okresy podlegania ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym po dniu, od którego przyznano tę emeryturę i zgłaszają obecnie wniosek o tzw. doliczenie składek zapisanych na koncie ubezpieczonego po dniu ustalenia prawa do emerytury. W przypadku złożenia takiego wniosku w okresie od 1 kwietnia 2021 r. do 31 marca 2022 r. przy obliczeniu kwoty doliczenia składek zastosujemy średnie dalsze trwanie życia z aktualnych tablic. Taki wniosek może być złożony raz w roku lub po ustaniu ubezpieczenia – tłumaczy Beata Kopczyńska, regionalny rzecznik prasowy ZUS województwa śląskiego. Sprawdź w LEX: Na jakich zasadach możliwe jest ponowne ustalenie wysokości emerytury ubezpieczonych, którzy nadal pracują? > Jak podkreśla ZUS, aktualnie obowiązujące tablice trwania życia zastosujemy również w przypadku osoby, której wprawdzie ustaliliśmy w poprzednich latach prawo do nowej emerytury, ale prawo to zostało zawieszone z powodu kontynuowania zatrudnienia u pracodawcy, u którego wnioskodawca pracował przed dniem nabycia prawa do emerytury i która w okresie od 1 kwietnia 2021 r. do 31 marca 2022 r. zakończy zatrudnienie. Taka osoba nie miała ustalonej ostatecznej wysokości emerytury, gdyż takie ustalenie następuje dopiero po rozwiązaniu stosunku pracy i złożeniu wniosku o podjęcie wypłaty świadczenia. Jeżeli więc wniosek o podjęcie wypłaty emerytury w związku z zakończeniem zatrudnienia zostanie złożony w okresie od 1 kwietnia 2021 r. do 31 marca 2022 r., czyli w okresie obowiązywania aktualnych tablic trwania życie, kwotę emerytury obliczymy z zastosowaniem tablic obowiązujących w dacie złożenia wniosku i porównamy z tablicami obowiązującymi w dniu, w którym wnioskodawca osiągnął wiek emerytalny oraz wybierzemy wariant najkorzystniejszy dla wnioskodawcy. Dla kogo odmowa Do ZUS wpływają jednak wnioski o przeliczenia dotychczasowych emerytur w związku z nowymi tablicami od: niepracujących emerytów z tzw. starego systemu, niepracujących osób, które mają emeryturę z tzw. nowego systemu i już wcześniej skorzystały z jej obliczenia według różnych tablic średniego dalszego trwania życia. Te osoby otrzymają odmowę przeliczenia, ponieważ w ich przypadku zastosowanie nowych tablic średniego dalszego trwania życia jest niemożliwe. Sprawdź w LEX: Czy pracownik w wieku 58 lat, który przepracował w pracy o szczególnym charakterze ponad 15 lat, nabył uprawnienia do ochrony przed wypowiedzeniem umowy w wieku 56 lat? > Zgodnie z tablicami Głównego Urzędu Statystycznego, nastąpił spadek dalszego średniego trwania życia we wszystkich przedziałach wiekowych. W tej sytuacji wyliczanie wysokości emerytur jest korzystniejsze niż w poprzednich latach. Nie oznacza to jednak, że wszyscy skorzystają z nowych tablic i będą mogli liczyć na korzystniejsze przeliczenie świadczenia. Więcej o możliwościach podwyższenia emerytury tutaj>>.Pracownikowi przysługuje prawo do wysłania wniosku z żądaniem sprostowania świadectwa pracy w ciągu 14 dni od chwili jego doręczenia. Jeśli pracodawca nie odniesie się do tego wniosku, pracownik ma prawo wystąpić do sądu pracy z żądaniem zobowiązania pracodawcy do wydania świadectwa pracy poprawionego do 14 dni od otrzymania